Dernek Tarihçesi

Cumhuriyet Türkiye'sinin yaratıcı ve kurucu ATATÜRK at'a ve yarışlara büyük ilgi duymuş bir devlet başkanımızdır. Ankara'daki Şehir Hipodromu O'nun eseridir. O'nun buyruklarıyla yapılmış en büyük armağanıdır.

Gazi-Koşusu O'nun irşadlarıyla ihdas edilmiş en önemli klasiktir. İngiltere'nin ünlü Derbisi neyse Türkiye At Yarışçılığının Gazi Koşusu da odur.

Atatürk sık sık Ankara şehir Hipodromu'na gelip at yarışlarını izlemiş, fikirler vermiştir. Hatta büyük Atatürk yakınlarını at koşmaya bile teşvik etmiştir.

Devrin Başbakanı-ki o vakitler başvekil denirdi-İsmet İnönü büyük bir at meraklısıydı.Yaveri Atıf Esenbel de en az O'nun kadar at sever bir zattı. Esasen askerlerin çoğunluğu-süvarilikten ötürü olsa gerek- atı her manada severdi.

İnönü'nün Ankara tepelerinde at bindiği çok görülmüştür. Bunu hemen her sabah tekrarlayan İnönü'nün at üstünde geçirdiği saatler epey fazladır. Yaşıtımız olanlar Ankara Maltepe'sinde Paşa'yı sık sık görerek selamlamışlardır.

Atıf Esenbel'in at sevgisi dolayısıyla yarışçılık için gösterdiği çaba hiç de unutulur cinsten değildir. Nitekim Esenbel merhumun gayretleri sonunu da ve 1926'da YARIŞ ISLAH ENCÜMENİ fikri ortaya atılmış, daha doğrusu Atıf beyce 1927'de gerçekleştirilmiştir. İşte bu şekilde İsmet İnönü'nün de yer aldığı Recep Peker–Nevzat Tandoğan-Fahrettin Altay ve bazı bakanlardan müteşekkil güzide bir topluluk marifetleriyle Yarış Islah Encümeni resmen kurulmuştur.

Bu kurulu, daha ilk günlerinde itibaren Atatürk tarafından benimsenmiş, desteklenmiştir. Atatürk'ün desteği, benimsemesi sonucu at yarışlarına, atçılığa karşı ilgi gittikçe artmıştır. Başta devlet ve hükümet ricali ile askeri ilgililer olmak üzere pek çok mümtaz zevat atçılık sporunun baş temsilcileri görünmüşlerdir. Bu görüntüde birbirleriyle adeta yarışmışlardır.

İsmet İnönü, Celal Bayar, Fevzi Çakmak, Atıf Esenbel, Rahmi Tankut, Halim Sait, Sedat Evliyazade, Suphi Gürtürk, Mithat Kayseri, Ahmet Atman, Ali Muhittin Hacıbekir, Akif Akson, Sabri Tulça, Amerikalı Yantes ilk at koşturanlar arasında yer almışlardır. Atatürk'ün desteği, benimsemesi sonucu at yarışlarına, atçılığa karşı ilgi gittikçe artmıştır. Başta devlet ve hükümet ricali ile askeri ilgililer olmak üzere pek çok mümtaz zevat atçılık sporunun baş temsilcileri görünmüşlerdir.

Bu görüntüde birbirleriyle adeta yarışmışlardır. İsmet İnönü, Celal Bayar, Fevzi Çakmak, Atıf Esenbel, Rahmi Tankut, Halim Sait, Sedat Evliyazade, Suphi Gürtürk, Mithat Kayseri, Ahmet Atman, Ali Muhittin Hacıbekir, Akif Akson, Sabri Tulça, Amerikalı Yantes ilk at koşturanlar arasında yer almışlardır. Atçılık camiasıyla yarışçılık muhitindeki bu hareket genişledikçe genişlemiştir. Yani atçı adeti, at miktarı yarış meraklısı kitlesi günden güne artmış, yarışlar rağbete mahzar olmuştur. Bu çok sevindirici duruma rağmen zamanla aktif güçte gerileme başlamıştır. Bilvesile Yarış Islah Encümeni için ciddi endişeler duyulmaya başlanmıştır.

1940 yıllarına rastlayan yarışçılıktaki ilericilik ve fakat idaredeki aksaklık sebepleriyle idealistlerin yeni bir şey aradığı gözlerden kaçmamıştır. Nitekim 1941'de başta Ahmet Atman ve Fikret Yüz atlı olmak üzere Fehmi Simsaroğlu, Sait Akson, Ali Ersan sürekli toplantılara başlamış, aralarında kararlaştırdıkları üzere Yarış ve Islah encümeni yerine özel bir kuruluşa yönelmeyi, onun yerine geçecek (Yarış Atları Yetiştiricileri ve Sahipleri Cemiyeti)'nin hazırlıklarına girişmişlerdir. Onları destekleyenlerin başında Fevzi Lütfü Karaosmanoğlu yer almıştır. Ve 1942 senesinde bu emel tahakkuk etmiştir.

YARIŞ ATLARI YETİŞTİRİCİLERİ VE SAHİPLERİ CEMİYETİ'nin at yarışları organizesini elde etmesinden sonra memleket atçılığı, yetiştiriciliğinde hakikaten bir çığır açılmıştır.

Bir kısım kayıtlarda 1941, diğer bir kayıtlardaysa 1942 olarak görünen ve böyle bilinen Yarış atı Sahipleri ve Yetiştiricileri Cemiyeti'nin kuruluşu, 30 Nisan 1943 tarihli gazete ve dergilerde haber olarak yer aldığı cihetle , 1943'te teşekkül etmiştir. Hatta o sıralarda Fevzi Lütfi Karaosmanoğlu, (sahipleri) ile (yetiştiricileri) kelimelerinin yer değiştirmesinde önemli rol oynamıştır. Kuruluşun adı şöyle olmuştur : Yarış Atları Yetiştiricileri ve Sahipleri Cemiyeti.

“Maksadı teşekküllü Türkiye'de at koşturan ve yarış atı yetiştirenlerin müşterek menfaatlerini korumak, at yarışlarının terakki ve inkişafı için lüzumlu tedbirleri almak ve bu hususta alakalı makamlar nezdinde teşebbüste bulunmak” gayesindeki Cemiyetin Fahri reisi İsmet İnönü, Fikret Atlı (Yüz atlı), Ahmet Atman, Fehmi Simsaroğlu, İlhami Aytaç, Ali Ersan, Vehbi Koç ve Suat Karaosmanoğlu'dur… 1947 yılında bakanlar Kurulu Kararı ile bugün adı geçen cemiyetin adı şöyledir. Türkiye Yarış Atları Yetiştiricileri ve Sahipleri Derneği'dir.

(Sayın Sait AKSON'un anılarından)